Mija 86 lat od spalenia oleśnickiej synagogi

Tablica umieszczona na murze upamiętnia żydowski ślad w historii Oleśnicy. Widok od strony ulicy Łużyckiej

W nocy z 9 na 10 listopada 1938 roku, czyli w trakcie tzw. kryształowej nocy, naziści spalili między innymi oleśnicką synagogę, służącą lokalnej społeczności żydowskiej. W tym roku obchodzona jest 86. rocznica zniszczenia budowli.

Społeczność żydowska obecna była w Oleśnicy od setek lat. Już w XIV - XVI wieku przy oleśnickim murze obronnym znajdowała się żydowska dzielnica, w której mieściła się sama synagoga, cheder (szkoła), rzeźnia i mykwa (łaźnia rytualna). Wyjście z dzielnicy odbywało się tylko przez bramę żydowską.

Rok 1535 okazał się tragiczny dla oleśnickich żydów, bowiem obwiniono ich za spowodowane trąby powietrznej nad miastem. Synagoga stała się wówczas arsenałem miejskim, przekształconym następnie w kościół. Dziś budynek jest we władaniu Kościoła Zielonoświątkowego.

Ponad 300 lat później w Oels powstaje kolejna żydowska bożnica. Jej historię opisuje na swojej stronie Marek Nienałtowski. Jak podaje, w 1812 r. wprowadzono w Królestwie Prus edykt emancypacyjny, dzięki któremu Żydzi stali się pełnoprawnymi obywatelami Prus. Mogli się osiedlać oraz tworzyć gminy wyznaniowe. Judaizm został zrównany w prawach z wyznaniami chrześcijańskimi.

Żydzi zaczynają się ponownie osiedlać w Oleśnicy i w już w 1817 zaczyna działalność gmina żydowska. Kupuje ona ziemię i w 1823 r. powstaje cmentarz przy ul. Leśnej. Wraz z dalszym wzrostem liczby wiernych, gmina uzyskuje w maju 1839 r. zgodę na wybudowanie synagogi i w 1840 r. nastąpiło jej uroczyste otwarcie z udziałem burmistrza. Mieściła się ona przy ul. Łużyckiej 13, obok furty żydowskiej.

rd, źródło: olesnica.nienaltowski.net